قابلیت‌ها و محدودیت‌های همزیستی میکوریزا و گیاهان به عنوان ابزاری جهت احیاء اکوسیتم های تخریب یافته

نوع مقاله : علمی-ترویجی

چکیده

اکوسیستم‌های طبیعی بر اثر بهره برداری¬های نادرست انسانی (معدن‌کاوی، جاده‌ سازی و...) و شرایط نامساعد محیطی ( شوری و خشکی)، به شدت تخریب یافته و با کاهش عملکرد مواجه شده‌اند. بهبود پوشش گیاهی در این مناطق، توسط فرآیندهای طبیعی توالی بسیار کند صورت می‌گیرد. علاوه بر این، فقر عناصر غذایی خاک و شرایط میکروکلیمای نامساعد، باعث می شود تا روش‌های سنتی در احیاء اراضی تخریب یافته با موفقیت کمی همراه باشند. محققان در چند دهه¬ی اخیر دریافته¬اند که همزیستی بین گیاهان و قارچ¬های میکوریز می‌تواند نتایج مثبت یا منفی بر تولید و زادآوری گیاهان داشته باشد. در خاک¬های آلوده به عناصر سنگین و نیز در خاک¬های شور و قلیا، میکوریزا باعث افزایش جذب عناصر کم تحرک و ایجاد تعادل یونی در گیاهان همزیست می‌شود. در اراضی تخریب یافته و معدن¬کاوی شده، میکوریزا ضمن کمک به استقرار گیاهان باعث افزایش رشد و بیوماس آنها می شود. از این‌رو در سال‌های اخیر، در برخی کشورهای توسعه یافته، از همزیستی بین میکوریزا و گیاهان به عنوان ابزاری جهت اصلاح و احیاء اراضی تخریب یافته بهره‌برداری می شود. هدف از این مقاله بیان قابلیت‌ها و محدودیت‌های همزیستی میکوریزا و ارائه راهکارهایی در جهت چگونگی استفاده از آن‌ها در احیاء اکوسیستم‌های تخریب یافته می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Potentials and limitations of plant-mycorrhiza symbiosis as a tool for restoration of degraded ecosystems

چکیده [English]

Natural ecosystems are severely degraded and their productivity is highly reduced due to improper utilization by human (e.g. mining, road construction etc.) and environmental constrains (e.g. drought and salinity). Natural recovery of these systems may last several years or decades. Furthermore, low soil fertility and harsh microclimate conditions decrease capabilities of traditional restoration methods, in these areas. In the recent decades, researchers have found positive and negative effects of plant-mycorrhiza symbiosis on plants growth and reproduction. In soil polluted with heavy metals also in saline and sodic soils, mycorrhiza increases uptake of low mobile elements and provides ion balance for the coexisting plants. In the physically disturbed soil and mined areas, mycorrhiza increases plant establishment, growth and biomass. Accordingly in the recent years, the benefits of plant-mycorrhiza symbiosis are used for restoration of degraded lands, in some developed countries. The main aim of this paper is to describe potentials and limitations of using mycorrhiza-plant symbiosis and to provide suggestions for using this interaction as a tool for restoration of degraded ecosystems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Mycorrhiza"
  • "ecosystems reclamation"
  • "drought"
  • "Salinity"
  • "disturbance"