تهیه نقشه شماره منحنی(CN) حوزه آبخیز مراوه تپه با استفاده از GIS

نوع مقاله : علمی-ترویجی

چکیده

از مهمترین عوامل موثر در بروز سیلاب¬ها، شرایط خاک و کاربری¬های مختلف اراضی می¬باشند، که مستقیما بر میزان نفوذ آب به زمین تاثیر می¬گذارند. به عبارت دیگر، شماره منحنی سطح هر حوزه نشانگر رفتار هیدرولوژیکی آن حوزه و رژیم آبدهی آن در مواقع بارندگی است. این مطالعه بر روی حوزه مراوه¬تپه استان گلستان انجام شده است و هدف آن تهیه و ترسیم نقشه شماره منحنی حوزه می¬باشد. در این راستا با استفاده از سامانه پردازش اطلاعات جغرافیایی (GIS) مقدار متوسط وزنی شماره منحنی حوزه حدود 77 در شرایط رطوبتیII برآورد گردید و بیشترین سطح حوزه دارای شماره منحنی 79 می¬باشد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار شماره منحنی رواناب در شرایط رطوبتی متوسط در منطقه مورد مطالعه 97 و کمترین مقدار 60 می¬باشد. بالا بودن مقدار متوسط وزنی شماره منحنی حوزه نشانگر نفوذپذیری کم حوزه و افزایش احتمال وقوع سیلاب به دلیل داشتن خاک¬های لسی می¬باشد. جهت جلوگیری از هدرروی منابع آب سطحی حوزه اقدامات اساسی در راستای افزایش نفوذ آب از طریق استقرار سیستم جمع¬آوری آب باران و عملیات پیتینگ و کنتورفارو همراه با پروژه¬های افزایش پوشش گیاهی شامل بذرپاشی و بوته¬کاری گیاهان مرتعی ضروری است. علاوه بر این می¬توان با استفاده از نقشه مستخرج تحقیق حاضر و با توجه به رژیم¬های بارش منطقه طرح¬های توسعه پایدار منابع آب را تهیه و اجرا کرده و از این طریق راهکارهایی جهت مقابله با بحران¬های آبی و همچنین کنترل سیلاب¬ها در حوزه¬ آبخیز ارائه نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Producing curve number map (CN) of Maraveh-Tappeh watershed using GIS

چکیده [English]

Soil properties and type of land use are the most important factors that directly determine infiltration rate, and hence, control the creation of flood in watershed, which. In other words, each watershed’s Curve Number, shows hydrological behavior and water regime during precipitations. This study was carried out in Maraveh-Tappeh watershed, Golestan province. The main object of the study is production of Curve Number map for the study area. Using GIS, the average weighted Curve Number of the watershed was 77 in humidity level of grade II and major part of the area had Curve Number of 79. Results revealed that, the maximum Number of Curve Numbers during mean humidity reaches up to 97 and the minimum number reduce to 60. Accordingly, High number of weighted average Curve Number could be an evident of low infiltration rate of watershed and increasing probability of flood occurrence owing to loess soil. It is necessary to implement basic practices at the watershed in line with increasing of water infiltration rate via establishing water harvesting systems including pitting and contour furrow, combined with vegetation increasing projects such as seeding and shrub planting. Additionally, with derivation of current Curve Number map and consideration to precipitation regime of the watershed it can be implemented sustainable development plans in water resources management and finally it may be presented the ways to contrast with water tensions and controlling floods in this watershed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Curve Number
  • GIS
  • hydrological behavior
  • infiltration